Pien

Wat is darmspoelen?

Pien avatar

Hallo, ik ben Pien

Ik ben er speciaal om u te helpen met al uw vragen over het rectaal darmspoelen. Op deze pagina leest u alles over het spoelen van de darm via de anus, de verschillende soorten pompen die er zijn, de kenmerken van een pomp en belangrijke aandachtspunten bij het spoelen.

Wat is rectaal darmspoelen?

Rectaal darmspoelen (of TAI (Trans Anale Irrigatie)) wordt toegepast om de dikke darm of een deel hiervan te legen door via een spoelsysteem water in de darm te brengen. Lauwwarm water wordt via de anus ingebracht. Door de darm geleidelijk te vullen met water, mengt de aanwezige ontlasting zich met het water. Door de vulling wordt in de darm een natuurlijk reflex om te lozen opgewekt (zogenoemde gastrocolische reflex). Rectaal darmspoelen is iets anders dan laxeren. Laxeren betreft het éénmalig leeg maken van de darm. Rectaal darmspoelen is juist een doorlopend proces en is de regelmaat juist onderdeel van het succes. De darm wordt hierbij regelmatig in een min of meer vast schema gespoeld.  

Wanneer kiest u voor darmspoelen?

Er zijn verschillende redenen waarom darmspoelen nodig kan zijn zoals ernstige vormen van obstipatie, ongewild verlies van ontlasting, toediening van medicatie bij chronische darmontsteking of bijvoorbeeld ter voorbereiding van darmonderzoek of operatie. Darmspoelen kan als methode worden ingezet om effectief de darm vrij te maken van ontlasting, maar alleen op aangeven van uw specialist of continentieverpleegkundige.

Rectaal darmspoelen kan een bijdrage leveren aan de kwaliteit van uw leven. Rectaal darmspoelen kan u helpen bij het terugkrijgen van:

  • Een betere en voorspelbare stoelgang
  • Sociale vrijheid
  • Fysiek vertrouwen

De darmen zijn een belangrijk onderdeel binnen het spijsverteringsstelsel. Het spijsverteringsstelsel is een ingewikkeld systeem. In het begin is er echter wel tijd nodig om rectaal darmspoelen te leren. Ook moet uw lichaam wennen aan het ritme. Tijd, rust en een comfortabele omgeving zijn bij het leren erg belangrijk. Als rectaal darmspoelen een vaste plaats in uw dagelijks leven heeft gekregen wordt deze methode door behandelaars en patiënten als een bewezen effectieve oplossing gezien.

Welke manieren van rectaal darmspoelen zijn er?

Er zijn verschillende systemen en accessoires. U kunt spoelen met een rectaal katheter, een rectaal ballonkatheter of een conus.

Soorten spoelsystemen

Er zijn verschillende systemen op de markt voor rectaal darmspoelen. Zoals bijvoorbeeld:
  1. Handset op basis van zwaartekracht
    De gevulde waterzak hangt boven de schouder en het water loopt via de slang en de katheter/conus in de darm. Hoe hoger de waterzak hangt, hoe beter het water de darm instroomt door de zwaartekracht. De snelheid waarmee het water in de darm loopt kan geregeld worden met de katrol.
  2. Handset op basis van een ballon
    De gevulde waterzak staat naast u. Door het knijpen in een ballon, wordt er druk opgebouwd in de gevulde waterzak en loopt het water door de slang en via de katheter/conus in de darm.
  3. Pomp op mechanische kracht/elektrische pomp
    Door de pomp aan te zetten komt het water met behulp van mechanische kracht via de slang en de katheter/conus in de darm. De gekozen instelling op de pomp bepaalt de snelheid waarmee het water de darm inloopt.
Uw verwijzer of medisch speciaalzaak zal met u bespreken wat het beste bij u past. Het is verstandig om met een handspoelset te starten. Als dit goed gaat, kan er later overgestapt worden naar een elektrische pomp. In sommige gevallen wordt er direct voor een elektrische pomp gekozen in overleg met de behandelaar.

De kenmerken van een spoelsysteem

Een spoelset bestaat altijd uit een waterreservoir (1), slang (2), waterdrukregelaar (3) en een katheter of conus (4). Het water loopt via de slang en de conus in de dikke darm. Het spoelsysteem kan één geheel zijn of bestaan uit aan elkaar te koppelen onderdelen.

Handpomp

Kenmerken van een handpomp voor stoma irrigeren

Elektrische pomp

Kenmerken van een elektrische pomp voor stoma irrigeren
De afbeeldingen, specificaties en/of productkenmerken dienen als voorbeeld; dit kan afwijken van de praktijk.

Wat is van belang / onmisbaar bij rectaal spoelen?

  • Spoel bij voorkeur op het toilet of op bed
  • Door het darmspoelen wordt een hevige drang voor ontlasting gecreëerd. Dit is moeilijk tegen te houden. Mocht u darmspoelen op bed, zorg dan voor een onderlegger op bed of een po/postoel binnen bereik
  • Zorg in de beginperiode dat er altijd iemand bij u in de buurt is voor het geval dat u niet lekker wordt
  • Probeer zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip te spoelen zodat er regelmaat ontstaat. ‘s Morgens 30 minuten na ontbijt komst de darmperistaltiek en spijsvertering op gang. Dit is vaak het beste moment
  • De maximale hoeveelheid spoelvloeistof/water die gebruikt is op voorschrift van uw behandelaar of in afstemming met degene die u de darmspoeling heeft aangeleerd. Als de darmspoelingen minder effectief zijn, overleg dan met degene die u de spoeling heeft aangeleerd. Bouw niet op eigen initiatief het watervolume op

Benodigde materialen voor rectaal darmspoelen

  • Water (voorgeschreven volume) of spoelvloeistof op lichaamstemperatuur
  • Spoelset: reservoir, toevoerslang, verbindingsstukje
  • Conus, spoelkatheter of rectaalkatheter, toiletpapier
  • Eventueel handschoenen, afvalbak/-zakje

Meer informatie over