Leer mensen gezond kiezen en goed voor zichzelf zorgen
Behandeldoelen
Op het moment dat iemand de diagnose diabetes krijgt, komt hij of zij terecht in een systeem van ziekte en zorg. Ineens staat het behalen van behandeldoelen centraal, zoals een Time in Range van 75% of een HbA1c < 64 mmol/l. In de behandeling draait alles om de diabetes, terwijl de mensen zoveel meer zijn dan hun aandoening. Volgens Stiegelis is het daarom belangrijk binnen de behandeling aandacht te hebben voor de behoeften van de persoon, naast het behalen van de aan de ziekte gerelateerde doelen.Intrinsieke motivatie
Ze zegt: ‘In mijn methode ondersteun je mensen bij het zoeken naar wie en wat ze belangrijk vinden, wat hun waarden zijn. Deze waarden kunnen voor iedereen anders zijn. De ene persoon wil graag met zijn kleinkinderen kunnen blijven spelen, iemand anders wil weer plezier beleven aan sport en weer een ander vindt carrière belangrijk. Als mensen weten wat ze belangrijk vinden, hebben ze een kompas in handen waarmee ze richting kunnen geven aan hun leven. Ze leren gezondere keuzes te maken vanuit intrinsieke motivatie. Dat is heel anders dan het afvinken behaalde gezondheidsdoelen.’Duizenden keuzes
Om bewust te kiezen en gezond te leven, is het volgens Stiegelis daarnaast belangrijk dat mensen leren aandachtig te leven. Iedereen maakt elke dag duizenden keuzes. Ruim 95% hiervan, maken we onbewust: op de automatische piloot. Deze keuzes zijn erop gericht ons op korte termijn goed te voelen en ongemak te vermijden. Dit zijn niet altijd de beste keuzes. We zoeken bijvoorbeeld afleiding en gaan op de telefoon scrollen, eten een zak chips leeg of drinken te veel alcohol.
Zelfwaardering
‘Mensen maken deze keuzes weliswaar onbewust’, zegt Stiegelis: ‘maar ze voelen zich er later vaak rot over. Als dit vaak gebeurt, gaat dit ten koste van hun zelfwaardering. Het is bekend dat mensen die een hoge zelfwaardering hebben, bewuster kiezen, minder impulsief zijn en sneller geneigd zijn gezonde keuzes te maken. Daarom is het belangrijk mensen vaardigheden te leren, waarin ze hun automatische keuzemomenten gaan opmerken en leren koppelen aan hun waarden, bijvoorbeeld gezond oud willen worden. Hierdoor gaan ze vanuit intrinsieke motivatie gezondere keuzes maken en krijgen ze meer regie over hun eigen leven.’
Over dr. Heidi Stiegelis
Dr. Heidi Stiegelis is psycholoog en gepromoveerd in de Medische Wetenschappen. Als psycholoog heeft zij meerdere opleidingen ontwikkeld voor zorgprofessionals om mensen met een chronische ziekte te helpen weer mentaal fit te worden. Hoe kunnen mensen zich aanpassen aan de nieuwe, vaak moeilijke situatie zonder zich vooral patiënt te voelen?
Bekijk hier de trainingen van de ACT en leefstijl academy van Heidi Stiegelis.