Verband tussen diabetes en incontinentie

Oudere vrouw met kind in tuin
Een gesprek met Ingrid Sinke en Harm Odolphy

Diabetes kent een duidelijke overlap met continentiezorg

Incontinentie is feitelijk geen op zichzelf staande aandoening, maar een probleem waar mensen mee te maken kunnen krijgen onder invloed van iets anders. Een goed voorbeeld daarvan is diabetes, ofwel suikerziekte. “Deze aandoening kent een duidelijke overlap met de continentiezorg”, vertellen zorgdeskundigen Ingrid Sinke en Harm Odolphy.

“Het meest voor de hand liggende verband tussen suikerziekte en continentie is dat mensen met hoge bloedsuikerwaarden vaker moeten plassen,” vertelt Harm. “Dat is mede afhankelijk van de leeftijd van de patiënt. Een toename van de urineproductie zal mogelijke incontinentieproblemen versterken. Hierdoor ontstaat vaak de neiging om minder te gaan drinken, omdat mensen bang worden dat het weer mis gaat. Door hun lichaam te onthouden van vocht, ontstaat een soort chronische uitdroging.” Met een direct effect op de diabeteszorg, weet Harm. “Als het lichaam uitdroogt neemt de werking van insuline af. Minder drinken is dus zeker niet de juiste aanpak van incontinentieklachten. De oplossing ligt in het gebruik van continentiemateriaal dat goed bij hen past.”

Kwetsbare huid

Het voorgeschreven materiaal moet op zijn beurt namelijk wel geschikt zijn voor mensen met suikerziekte. “Zij hebben een kwetsbare huid”, licht Ingrid toe. “Onder invloed van absorberend verband leidt incontinentie vaak tot een vochtige, warme omgeving, met een verhoogde kans op problemen. Wanneer de huid kapot gaat kan het herstel bij een diabetespatiënt trager verlopen. Hier zijn de juiste materiaalkeuze en behandelmethode dus van enorm groot belang. Daarom moeten we vanuit de continentiezorg en de diabeteszorg in goed overleg samen de juiste aanpak bepalen.”

Zenuwschade

Binnen de raakvlakken tussen diabetes en incontinentie zijn ook meer ingewikkelde voorbeelden van oorzaak en gevolg. Zo kan zenuwschade optreden bij patiënten die langdurig slechte bloedsuikerwaarden hebben. Hierdoor kan de normale werking van de blaas verstoord raken; zenuwprikkels komen niet meer goed door. Een bekend gevolg is de zogenaamde ‘overloopblaas’. De blaas raakt dan niet leeg tijdens het plassen. Er blijft dusdanig veel urine in de blaas achter, dat verdere vulling er voor zal zorgen dat de blaas letterlijk overloopt. Mensen die hiermee te maken hebben krijgen vaker aandrang en in sommige gevallen last van ongewild urineverlies. Dergelijke zenuwschade kan ook consequenties hebben voor het ontlastingspatroon en kan zelfs leiden tot incontinentie van ontlasting. Andersom bestaat eveneens een link: Iemand die al incontinent is en vervolgens diabetes krijgt, zal merken dat een goede grip op zijn of haar suikerziekte invloed kan hebben op de mate van incontinentie.

Nieuwe inzichten

“Als zorgdeskundige continentie ben ik voornamelijk bezig met de vraag hoe mensen het beste geïnformeerd kunnen worden over de keuze van continentiematerialen”, zet Ingrid uiteen. “Soms bereik je met bepaalde producten niet het gewenste resultaat en dan bedenken wij alternatieven die beter aansluiten bij de situatie. Tegelijkertijd werken wij als zorgdeskundigen binnen Mediq samen, ieder vanuit z’n eigen specialisme. Met als doel om tot nieuwe inzichten en zorgontwikkelingen te komen, die uiteindelijk voor onze klanten tot positieve resultaten leiden.” Harm Odolphy onderstreept dat deze samenwerking belangrijk is. Mede gezien de groei van het aantal mensen op leeftijd dat diabetes type 2 heeft en complicaties krijgt. “Je moet je realiseren dat een deel van deze mensen in de loop der tijd ook last krijgt van incontinentie, of dat deze klachten verergeren. Wanneer mensen zich hier zelf bewust van zijn, zijn we al een heel eind op de goede weg. Vervolgens is het van groot belang dat mensen niet te lang wachten om (opnieuw) advies in te winnen over het gebruik van hulpmiddelen.”

Juiste beslissing

Zo hoopt hij te voorkomen dat diabetespatiënten zelf per ongeluk verkeerde beslissingen nemen. “Ik weet bijvoorbeeld dat mensen soms proberen om twee absorberende verbanden op elkaar te stapelen wanneer het urineverlies toeneemt. Een toepassing die juist voor lekkage zorgt”, waarschuwt hij. “De achterzijde van het verband is vaak van een ander materiaal gemaakt, waardoor urine er niet doorheen kan. Het overschot zal dan via de zijkant een uitweg zoeken.”

“Een toename van urineverlies vraagt om een ander verband dat voldoende urine kan opnemen”, knikt Ingrid bevestigend. Op haar beurt weet zij dat de eerdergenoemde zenuwschade bij diabetespatiënten ook kan leiden tot veranderingen in het ontlastingspatroon. “Vanuit sociaal oogpunt is incontinentie van ontlasting een ramp voor mensen. Alleen al de wetenschap dat dit door zenuwschade kan komen, zou de schaamte voor een deel kunnen wegnemen. Tegelijkertijd is het prettig om te weten dat we hier binnen Mediq diverse oplossingen voor bieden.”

Regelmatig advies

Kortom: een goed advies op z’n tijd kan zeker geen kwaad. Fabrikanten voeren regelmatig verbeteringen door in hun productiemethodes en materialen, waardoor iets dat jaren geleden werd geadviseerd nu niet meer de best passende oplossing hoeft te zijn. Ook in de medische situatie van patiënten kan in de loop der tijd veel veranderen.

Wilt u zelf advies?

Klanten van Mediq kunnen advies inwinnen via de klantenservice. Bij ingewikkelde vragen zal de medewerker doorverwijzen naar een gespecialiseerd verpleegkundige of zorgdeskundige van Mediq. Mensen die nog geen klant zijn van Mediq kunnen voor advies terecht bij hun huisarts, continentieverpleegkundige of bekkenbodemfysiotherapeut.

Ingrid Sinke, Zorgdeskundige Continentiezorg

Ingrid Sinke, Zorgdeskundige Continentiezorg

"We moeten vanuit de continentiezorg en diabeteszorg in goed overleg samen de juiste aanpak bepalen. Daarom is de samenwerking binnen Mediq van groot belang.”

Mediq medewerker expert op het gebied van diabetes verpleging

Harm Odolphy, diabetesverpleegkundige

"De oplossing ligt in het gebruik van continentiemateriaal dat goed bij iemand past."

Er zijn voor een ander is het mooiste dat er is

Toch kun je soms niet de aandacht geven die iemand verdient, door bijvoorbeeld tijdgebrek. Of door iemands schaamte of angst. Daarom zoeken we samen naar kansen en oplossingen om klanten zich minder patiënt te laten voelen. En meer mens.