Complexe wonden

Incontinentie gerelateerd dermatitis

“Incontinentie-geassocieerde dermatitis (IAD) is een specifieke vorm van irritante contact dermatitis die gekenmerkt wordt door roodheid en oedeemvorming van de peri-anale of genitale huid. In specifieke gevallen gaat IAD gepaard met blaren, erosie of een secundaire huidinfectie” (Gray et al., 2012). 

Ontstaan van vochtletsel

Water en andere bijtende stoffen zoals urine en feces kunnen de huid irriteren. Het dringt door de bovenste (hoorn)laag van de huid heen en bindt zich aan eiwitten in de hoorncellen. De huid gaat verweken (macereren) en wordt vatbaarder voor beschadiging en infecties. Bij incontinentie kan er sprake zijn van langdurig huidcontact met urine of feces, wat gepaard gaat met frequent optredende huidletsels. Urine bevat, naast water, ook afvalstoffen in de vorm van zouten (natriumchloride, ureum - een afbraakproduct van eiwitten) en urinezuur (afbraakproduct van kerneiwitten). Feces bevat water en onder andere zouten (calcium, magnesium, ijzer). Naast maceratie door vocht treedt er huidbeschadiging op als gevolg van deze zoute en zure stoffen in de uitscheiding. Er ontstaat roodheid en de oppervlakkige huidlagen gaan stuk.

Kenmerken vochtletsel

  • Glimmend huidoppervlak
  • Rode plekken, onregelmatig verspreid
  • Wegdrukbaar en niet wegdrukbaar
  • Wondranden zijn ongelijkmatig en grillig van vorm

Categorieën

Incontinentieletsel wordt geclassificeerd volgens het GLOBIAD (Ghent Global IAD Categorisation Tool).
Op basis van visuele aspecten worden er in 4 categorieën beschreven:

Categorie 1A
Aanhoudende roodheid zonder klinische tekenen van infectie
Categorie 1B
Aanhoudende roodheid met klinische tekenen van infectie
Categorie 2A
Ontvelling zonder klinische tekenen van infectie
Categorie 2B
Ontvelling met klinische tekenen van infectie

Behandeling

  • Instrueer en informeer de patiënt en eventuele mantelzorgers over de risico’s en de maatregelen;
  • Zorg er voor dat de patient, indien mogelijk, regelmatig naar het toilet gaat;
  • Was na ieder toiletbezoek of verschoonmoment het onderlichaam met lauwwarm water, gebruik hier zo nodig pH-neutrale reinigingsproducten voor. Dep hierna de huid droog met een zachte handdoek;
  • Gebruik van juiste incontinentiematerialen, dus met de juiste absorptiecapaciteit;
  • Verschoon regelmatig het incontinentiemateriaal;
  • Indien mogelijk pas preventief mictietraining (plastraining) toe;
  • Huid dagelijks observeren op roodheid en glimmen (let ook op de bilnaad);
  • Bescherm de huid met een barrière cream;
  • Maak gebruik van een anti-schimmelproduct bij een schimmelinfectie, nadat deze diagnose is gesteld door een arts of verpleegkundig specialist. Breng deze anti-schimmelcreme aan voordat u eventueel een andere beschermende creme aanbrengt;
  • Wondbehandeling volgens wondprotocol.