Ileostoma met een fistel

Gezin wandelt buiten in het bos
CASUS - Annet Braakhuis en Monique Lassche: "Onze patiënt (70 jaar oud) had een ileostoma met een fistel dicht daarnaast. Het betreft een slanke man met veel plooien in de buik. Hij kwam uit het ziekenhuis met een wound manager waar alles in liep, maar zo’n groot opvangsysteem was in principe niet nodig. Samen met de wijkverpleging hebben we gezocht naar kleiner materiaal. Het doel: minder plak op de buik, meer bewegingsvrijheid voor de patiënt en minder belasting van de huid."
Een huisbezoek gaf ons inzicht in de vragen die we hadden over de thuissituatie. Ligt hij vaak in bed? Zit hij ineengedoken? Moet de patiënt vaak traplopen? We hebben gekozen voor twee kleinere systemen en een klein gordeltje om het materiaal op z’n plek te houden. Voor de thuiszorg hadden we aanvullende tips. Zoals: gebruik eens een wasbare onderlegger, zodat je niet het hele bed hoeft te verschonen.

Deskundigheid

Omdat de wijkverpleging niet altijd dezelfde personen kon sturen stonden er telkens nieuwe mensen aan zijn bed. Waardoor mijnheer het gevoel had dat hij alles steeds opnieuw uit moest leggen. Dat maakte hem ongerust en soms zelfs een beetje boos. Af en toe spraken we af om samen met de wijkverpleging te komen. Dat waren geweldig verhelderende momenten. Wij kregen zo de hele situatie in beeld. De wijkverpleging kreeg een stukje bedside teaching en mijnheer was gerustgesteld door de aanwezigheid van zijn bekende stomaverpleegkundige. Tegelijkertijd konden wij zien wat voor materiaal er lag. Dat bleek veel meer dan noodzakelijk en niet altijd het juiste. Op deze manier konden we verhinderen dat verkeerd bestelde materialen werden gebruikt. Ook lag het materiaal ongeorganiseerd op verschillende plaatsen in huis. We voelden ons geroepen om daar een beetje structuur in aan te brengen.

Wonderbaarlijk herstel

Mijnheer wilde graag dat zijn stoma zou worden opgeheven, hetgeen gebeurde. Na de bewuste operatie ontstond echter lekkage in de buik. Er ontstond opnieuw een fistel, bijna als een soort ‘natuurlijke’ stoma. Omdat deze op huidniveau lag gaf het veel lekkageproblemen, waardoor mijnheer de hele dag last had van een geïrriteerde huid. Door de aanwezigheid van viezigheid in de buikholte was de verwachting dat hij snel zou komen te overlijden. Dat gebeurde echter niet. De fistel begon zelfs steeds minder te produceren, uiteindelijk nog maar 40cc per uur waar het eerst bijna 2 liter betrof. Iets wat niemand had durven hopen! De operatie vond ongeveer een half jaar geleden plaats en op het moment van dit schrijven leeft mijnheer nog steeds. Hij wandelt zelfs weer. Door de gewijzigde omstandigheden was mijnheer op een gegeven moment in staat om zelf de verzorging van de stoma op zich te nemen. Het materiaal dat hij gebruikt is eendelig met een minizakje. We adviseerden de thuiszorg om hun cliënt niet teveel te pamperen, maar zoveel mogelijk te sturen op zelfzorg. Dat is gelukt.

Waarde van regiefunctie

Deze patiënt was heel direct en wist precies wat hij wel en niet wilde. En welke thuiszorgmedewerker hij wel of niet aan zijn bed wilde. Daarnaast dacht hij stervende te zijn. En dan is een lekkage vaak iets wat je er even niet bij kunt hebben. Het maakte hem niet altijd gemakkelijk in de omgang. In onze ervaring is naar deze patiënten luisteren enorm belangrijk. Veel zorgverleners blijven standvastig, maar je moet het respecteren als ze bepaalde zaken liever iets anders willen oplossen. Daar komt ook de waarde van de regiefunctie van ons als stomaverpleegkundigen uit het ziekenhuis om de hoek kijken. Onze huisbezoeken kunnen mensen geruststellen. Ze zien immers voor, tijdens en na de operatie hetzelfde, bekende gezicht. Je bouwt samen een band op, waardoor de patiënt meer vertrouwen krijgt in de goede afloop.

Annet Braakhuis en Monique Lassche

Annet Braakhuis en Monique Lassche

Stoma/wondverpleegkundigen in het ZGT te Almelo