Poep- en plasklas: leer hoe jij de beste kunt worden!

kinderen terwijl een van hen diabetes meet
Uit goede samenwerking komen de mooiste dingen voort, zo ook in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht. Continentieverpleegkundige Carla van Wijk en bekkenfysiotherapeut Joke van Ommen hebben een boekje ontwikkeld getiteld ‘de poep- en plasklas’. “Dat groeide van iets kleins uit tot een groot en mooi project”, vertelt het tweetal.

Dagboekje

In korte tijd wordt de kinderen dus behoorlijk wat informatie voorgehouden. Dit alles is nu gebundeld in een soort dagboekje. Joke van Ommen: “Het is verhelderend voor kinderen, maar ook heel verhelderend voor hun ouders. Want hoe werkt het lichaam precies? En wat is van belang om de juiste omstandigheden voor poepen en plassen te creëren? Het boekje stelt waar nodig de uitgangspunten bij van hetgeen normaal is. Want wat ouders normaal vinden, leren zij hun kinderen.”

Toilethouding

Aan bod komen allerhande aspecten rondom vochtinname, toilethouding en hygiëne. “Met name de toilethouding is bij kinderen een groot aandachtspunt”, aldus de bekkenfysiotherapeut. “Kinderen zitten vaak op een toilet voor volwassenen. Zij kunnen niet met de voeten bij de grond, dus gaan zij naar voren zitten om niet in het toilet te vallen.”

Carla van Wijk knikt bevestigend. “En met hun handen houden zij de bril vast”, vult zij aan. “In deze houding neemt de spierspanning toe, waardoor alles wat je nodig hebt om goed en volledig te kunnen ledigen minder optimaal wordt. Wij creëren dan wat we noemen een ‘wc op maat’. Voorzien van een krukje en de benen ontspannen in een hoek van 90 graden. Bij meisjes laten we mama mee-oefenen. De jongens trainen we allemaal om zittend te plassen, omdat zij in deze houding beter leeg kunnen plassen. Gelukkig nemen ook vaders dit advies ter harte, want nogmaals: kinderen kopiëren dit gedrag. Over het algemeen zijn de ouders zeer gemotiveerd om te helpen, gezien de voorgeschiedenis. Voordat zij op ons spreekuur komen is er al heel veel gebeurd. Zij gaan er volledig voor.”

Haalbare doelen

Carla adviseert ouders om kleine, haalbare doelen te stellen. En daar een beloning tegenover te zetten. Kleine stapjes werken het meest motiverend, bijvoorbeeld: ‘Als jij een ochtend of middag droog bent, dan mag jij vanavond het toetje uitkiezen.’

Aandacht voor het lichaam

Tijdens het traject is de rol van de ouders om het goede voorbeeld te geven en als motiverende coach op te treden. Volgens Joke van Ommen is daar wel een stukje inhoudelijke instructie voor nodig. “Ouders zijn zich soms niet bewust van de vaardigheden die je als kind moet ontwikkelen om goed te voelen hoe het lichaam werkt. Zoals wat aandrang is en hoe dat voelt. Aandacht hebben voor het lichaam is minder vanzelfsprekend dan ouders vaak denken. Wanneer je overprikkeld bent is de focus ver te zoeken. Vandaar dat kinderen ’s ochtends nog goed beginnen, maar op school en ’s middags, spelend met vriendjes en vriendinnetjes, gaat het vaak fout.”

“Dat doen zij niet expres”, benadrukt de bekkenfysiotherapeut. “Overprikkeling - en ook vermoeidheid - nemen de aandacht voor de signalen van het lichaam weg. Het is goed als ouders hier meer begrip voor krijgen, zodat zij een positieve coachrol aan kunnen nemen. Dan pas krijg je het kind in de juiste modus om zaken te veranderen.”

Klik

Verder is het aan het multidisciplinaire team om de veranderingen vorm te geven. In een speelse, aantrekkelijke, gevarieerde en veilige setting. Carla: “Bij kinderen is het nog belangrijker dan bij volwassenen om een ‘klik’ te krijgen. Ik maak altijd een bruggetje naar hun hobby. Als het kind bijvoorbeeld van voetbal houdt, dan vraag ik naar hun favoriete speler. Maar hoe komt die speler zo goed? Die heeft waarschijnlijk heel hard getraind om zo goed te worden, nietwaar? Vervolgens geef ik aan dat ik hun plastrainer ben. En dat ik hen help om heel goed te worden in het plassen. Daarmee probeer ik te visualiseren wat er gebeurt als ze onze instructies opvolgen.”

Kennis delen

Carla en Joke werken samen met de kinderarts op het gebied van gedrag en functioneren van het lichaam, waarbij het geheel als een puzzel in elkaar past. Het bovengenoemde boekje, dat het team ontwikkelde in samenwerking met Mediq CombiCare, helpt kinderen en hun ouders om alle informatie in zich op te nemen. Toen het gereed was bleek het dusdanig attractief en handig, dat ook zorgverleners in andere instellingen interesse toonden. Voor hen is het digitaal inzichtelijk via deze site. “We laten het graag zien”, zegt het tweetal tot besluit. “Het is goed wanneer onze collega’s in het land hier hun voordeel mee kunnen doen.”