Kenniscentrum

Mediq zet zich in voor zorg voor COPD-patiënten

Verneveltherapie geeft lucht, de vrienden op leeftijd beleven plezier met elkaar

Meer grip op COPD

Nederland telt ruim 600.000 mensen met COPD en dit aantal neemt toe. Jaarlijks worden 30.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen voor een COPD-longaanval. Hoe zorg je op een slimme manier dat zij niet onnodig naar de poli hoeven, en COPD-longaanvallen en ziekenhuisopnamedagen kunnen voorkomen? Bram van Oijen en Nikki Schilperoort werken bij Mediq aan een oplossing die patiënten meer grip op hun COPD geeft én het ziekenhuis en de verpleegkundigen ondersteunt en ontlast.

Bram strategisch innovatiemanager bij Mediq
Bram, strategisch innovatiemanager

COPD-patiënten en zorgprofessionals meer inzicht geven

‘Het begon met een gesprek met een ziekenhuis over COPD-patiënten die tijdens de coronapandemie liever niet naar de poli wilden komen’, vertelt Bram. Als strategisch innovatiemanager bij Mediq vertaalt hij ideeën voor vernieuwingen door naar zorgpaden en -oplossingen. Dit doet hij met een team van developers en andere collega’s met veel ervaring in de luchtwegzorg. ‘We hebben eerst onderzocht of we hier een zorgoplossing voor konden ontwikkelen. Dit met als doel om COPD-patiënten en zorgprofessionals meer inzicht te geven, en hen doorlopende ondersteuning te bieden met onder andere monitoring, een app, afspraakvoorbereiding en educatie.’

Zorg naar huis
‘Zo’n concept past bij onze innovatiestrategie die erop gericht is om meer zorg naar huis te brengen en die zorg ook digitaal te ondersteunen. COPD is een chronische, progressieve aandoening. Je kunt een beginnende longaanval herkennen, maar veel patiënten missen de symptomen. Andere patiënten zijn juist heel erg angstig en snel geneigd om de poli te bezoeken. Ze vinden het moeilijk om te bepalen wanneer ze actie moeten nemen. Zelf inzicht hebben in de waardes met de zekerheid dat een zorgmedewerker op afstand kan meekijken, maakt veel verschil. Dan hoeven mensen minder naar het ziekenhuis te komen, is het leven een stuk aangenamer en kunnen de zorgkosten mogelijk omlaag.’ 
Nikki Schilperoort, productmanager respiratoire zorg bij Mediq
Nikki, productmanager luchtwegzorg

Gebruiksgemak om de COPD-patiënt zoveel mogelijk te ontlasten

'Mensen bij wie de COPD in een vergevorderd stadium is, zijn regelmatig benauwd en hebben weinig energie’, zegt Nikki Schilperoort, productmanager respiratoir bij Mediq. ‘Dan kan een kopje koffie zetten de enige activiteit zijn die je ‘s ochtends onderneemt. De patiënt moet zich niet druk hoeven te maken over een app en metingen. Daarom is zorgvuldig met artsen, verpleegkundigen en patiënten besproken wat echt aan input nodig is. Om de patiënt zo min mogelijk te belasten, bouwen we zo veel mogelijk gebruiksgemak in de app in. We werken met pop-ups waarmee je met één klik kunt aangeven hoe het met je gaat. Dit kan bijvoorbeeld een smiley zijn: dit werkt gemakkelijker dan een vragenlijst.’

Minder ziekenhuisopnamedagen

‘Vanuit onze eerdere ervaringen met zorgoplossingen zoals leefstijlprogramma Mediq Health Coach weten goed wat technisch mogelijk is. Vanzelfsprekend hebben we ook gekeken naar de potentiële impact op de zorgkosten. Een longaanval geeft aanzienlijke longschade en heeft veel impact op de patiënt en zijn omgeving. Meer dan 50% van alle COPD-gerelateerde zorgkosten zijn toe te schrijven opnamekosten als gevolg van longaanvallen. Onze hypothese is dat hier 30 tot 50% op te besparen is. Volgens cijfers van de LAN gaat het om circa 200.000 ziekenhuisopnamedagen per jaar. De helft hiervan zijn heropnamen. 20% van deze patiënten wordt binnen het jaar zelfs drie keer of vaker heropgenomen voor een longaanval.’

Monitoring

‘Het startpunt van onze oplossing is monitoring ofwel meten. Bij COPD moet naast de longen ook aandacht besteed worden aan de voedingstoestand en de conditie. Daarom rusten we patiënten uit met thuismeetapparatuur zoals een stappenteller, weegschaal, bloeddrukmeter, saturatiemeter en een spirometer. De resultaten worden getoond in de app. Zo kan de patiënt doorlopend zien of er voor- of achteruitgang is. Hier zit een klinisch goedgekeurde vragenlijst achter. Er is ook terugkoppeling naar het ziekenhuis. Zorgprofessionals beschikken via de app over handige dashboards en krijgen alerts als een patiënt aangeeft dat hij zich niet zo goed voelt. Ze kunnen dan aangeven dat ze meer willen monitoren of een contactmoment of interventies plannen.’

Ondersteuning in alle stadia van COPD

‘Na anderhalf jaar onderzoek en voorbereidingen wordt dit project nu heel concreet’, concludeert Nikki. ‘Rond de zomer verwachten we een pilot te doen met twee of drie ziekenhuizen. Hiermee willen we de werking van deze oplossing en de waarde voor de arts, de verpleegkundige en de patiënt aantonen. Zo kunnen we ook inzetten op het verkrijgen van bekostiging via een van de facultatieve prestaties die de NZA in oktober heeft vastgesteld. Daarna hopen we de zorgoplossing breed te kunnen introduceren. Binnen deze patiëntgroep bedient Mediq nu de mensen met ernstig of zeer ernstig COPD met verneveltherapie in de thuissituatie. Met deze oplossing kunnen we in alle stadia van COPD bijdragen aan een slimmer en efficiënter zelfmanagement- en zorgproces.’

Zelfmanagement

‘De patiënt helpt actief mee om het risico op een longaanval en ziekenhuisopname te verkleinen. Als het de verkeerde kant opgaat, kan hij extra metingen doen. In de app kun je ook aangeven welke medicatie je hebt genomen en of er bijwerkingen zijn. Andere functies zijn afspraakvoorbereiding en chatten of bellen met de arts. Ook bevat de app video’s filmpjes en ander voorlichtingsmateriaal. Het gaat dus echt om zelfmanagement: zorgen dat de patiënt begrijpt wat er met hem of haar gebeurt en de tools krijgt om hier iets aan te doen. Zo zorgen we samen voor het voorkomen van nieuwe, onherstelbare schade aan de longen en onnodig ziekenhuisbezoek.’