Nathalie interviewt

Waardoor ontstaat een hongergevoel als je net hebt gegeten?

‘Of je een hongergevoel krijgt of niet, heeft alles te maken met wat je hebt gegeten, met de zogenoemde glykemische index (GI) van voeding. Die geeft aan hoe snel glucose wordt opgenomen in het bloed. Hoe lager de GI, hoe langzamer de opname. Producten met een lagere GI geven minder bloedglucosepieken en daardoor ook minder schommelende glucosewaarden. Een voorbeeld: een maaltijd van McDonalds bevat 1600 kcal. Daar zou je als vrouw een hele dag op moeten kunnen teren. De praktijk is anders: je hebt na zo’n maaltijd al heel snel weer trek. Dat komt door de hoge GI. Fast food bevat veel glucose en weinig voedingswaarde: dit geeft een snelle piek in de bloedsuiker. Als reactie hierop maakt het lichaam veel insuline aan om alle suikers om te kunnen zetten in energie. Door de hoge GI loopt de bloedglucose snel op en daalt daardoor ook weer snel. En dan komt dat hongergevoel opzetten. Vanuit je cellen gaat er een signaal naar je hersenen: er moet weer glucose bij. Je hersenen maken hongerhormonen aan zoals ghreline en je krijgt trek om weer iets te eten.’ 

Hoe voorkom je zo’n glucosepiek?

‘Eigenlijk is dat niet zo moeilijk: producten eten met een lage GI. Dus: veel vezels, weinig suikers. Dit gaat niet alleen om snacks. Zetmeelhoudende producten als aardappelen, brood en rijst hebben ook een relatief hoge GI. Ik adviseer mensen met diabetes type 2 voorzichtig te zijn met de inname van zetmeel om glucosepieken te voorkomen. Diabetes type 1 is echt een andere ziekte, maar ook dan stijgt je bloedsuiker minder hard wanneer je voeding eet met een lage GI.’ 

Hoe voorkom je een glucosedip?

‘Door minder snelle suikers te eten heeft het lichaam ook minder insuline nodig. Omdat er minder insuline nodig is om de suikers te verwerken, is er ook geen snelle daling. Het hele proces verloopt veel gelijkmatiger. Start eens met het eten van ‘gewone’ voeding: geen pakjes, zakjes of lightproducten. Zoals onze overgrootouders ook aten: voeding met meer vezels en een hogere voedingswaarde. Daarbij is het belangrijk niet de hele dag door kleine beetjes te eten, maar drie volwaardige maaltijden per dag. Als je dat doet, haal je tussen de maaltijden door de glucose die je nodig hebt om te functioneren uit je vetcellen. Wist je dat daar 98 procent van onze glucosevoorraden opgeslagen zitten als reserve?’

Je zet je als huisarts enorm in voor leefstijlverandering. Wat is je drive? 

‘Ik wil Nederland gezonder maken. Als mensen inzien dat het anders kan, dat het helemaal niet zo moeilijk is en ze zich veel beter gaan voelen, vind ik dat geweldig. Het verhoogt echt je kwaliteit van leven! En hoe gaaf is het als je merkt dat je door een andere leefstijl niet alleen de diabetesmedicatie kunt afbouwen, maar je ook minder bloeddruk- en cholesterolverlagers nodig hebt? Deze week ontmoette ik een 73-jarige man die van de praktijkondersteuner te horen kreeg dat hij de maximale dosis metformine moest gaan slikken. Dat was voor hem het moment om het roer om te gooien. Hij is gestart met ons leefstijlprogramma en hij slikt nu niets meer. Dat is zo’n succeservaring, hij is zo trots als een pauw. Daar krijg ik kippenvel van.’ 

En als het gaat om insuline?

Er zijn in Nederland 100.000 mensen met diabetes type 2 die insuline gebruiken. 
Ik ben ervan overtuigd dat de helft van hen helemaal geen insuline nodig heeft als zij hun leefstijl aanpassen. Bij klassieke type 2 is insulinetherapie het minst gunstige dat je kunt doen. Deze mensen hebben vaak al een teveel aan insuline, zijn al insulineresistent. Zij reageren niet meer goed op steeds grotere hoeveelheden insuline, wat nog eens een groeihormoon is ook. Hoge insulinelevels en lage suikerwaarden triggeren de hongerhormonen en dat is nu net wat je niet wilt. Maar let wel op: stop nooit op eigen houtje met je medicatie. Overleg eerst met je behandelend arts.’

Wat is je advies?

‘Laten we naar de basis van het probleem gaan: leefstijl. Diabetes is geen chronische progressieve ziekte, zoals vaak wordt gezegd. Je hebt zelf heel veel invloed op het proces. Een deel is pech, een deel heb je zelf in de hand. En weet je, als je de basis goed houdt, kun je echt wel eens een gebakje nemen of een glaasje wijn. Alles draait om gezonde gewoontes aanleren, waardoor je je veel beter gaat voelen zonder al die medicatie.’ 

‘Alles draait om gezonde gewoontes aanleren, waardoor je je veel beter gaat voelen zonder al die medicatie’

Tekst: Nathalie Ekelmans