Ziekenhuisverplaatste zorg met antibiotica
Verantwoord eerder naar huis met intraveneuze antibiotica
Patiënten in het ziekenhuis kampen soms met infecties waardoor zij langdurig antibiotica via een infuus nodig hebben. Het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg heeft het zorgpad voor deze therapie gestroomlijnd. Hierdoor mogen deze patiënten eerder naar huis, en wordt de duur van de ziekenhuisopname met soms wel drie tot vier weken verkort. ‘Een gemakkelijke manier om de juiste zorg op de juiste plek te leveren. Aan de basis staat goede multidisciplinaire samenwerking met het transferpunt, thuiszorginstellingen Thebe en De Wever en met Mediq’, zegt internist-infectioloog Marvin Berrevoets.
Minder belasting en besmettingsrisico’s
Het team introduceerde een uniforme werkwijze. ‘In het eerste jaar konden hierdoor ongeveer 130 patiënten eerder dan gebruikelijk naar huis. Dit aantal is inmiddels bijna verdubbeld. Dit verlicht de belasting van het ziekenhuis, en zorgt dat patiënten sneller ter been zijn en beter herstellen. Verder beperkt het de besmettingsrisico’s. Het digitaliseren van de aanvragen en werkstromen maakt het voor ons eenvoudiger om de regie te houden. We houden goed zicht op de aantallen patiënten en hoe het met hen gaat. De belangrijkste kritische succesfactor? Naast communicatie zijn dit de planning en de beschikbaarheid van thuiszorgpersoneel. De werkdruk is namelijk ook binnen de thuiszorgorganisaties erg hoog.’Helicopterview
‘De veiligheid van zorg staat voorop’, benadrukt verpleegkundig consultent Aniek Adams. ‘Mijn collega Brigitte en ik overleggen met de aanvragers over de indicatie, de toedieningsweg en het behandelplan. De hoofdbehandelaar maakt vervolgens een order in het elektronische patiëntendossier aan en vraagt de transferverpleegkundige om de vervolgzorg te organiseren. Wij houden vanuit een helicopterview zicht op de controles, problemen en complicaties. Waar nodig zetten we interventies in. Het zorgpad verloopt heel soepel doordat de lijnen nu zo kort zijn. Mede door de actieve OPAT-promotie in het ziekenhuis weten specialisten en verpleegafdelingen ons inmiddels snel te vinden.’Vakgebied verbreed
‘De ziekenhuisapotheek adviseert over de dosering van de medicatie en beoordeelt de bloedspiegeluitslagen’, vult verpleegkundig specialist Brigitte de Kruijf-van de Wiel aan. ‘Doordat het zorgpad helder is, hoef je niet elke keer opnieuw het wiel uit te vinden. Ook is er breder overleg binnen het ziekenhuis waardoor afdelingen van elkaar leren. Door deze aanpak bestrijkt mijn werk nu alle vakgebieden die met antibioticatoediening te maken hebben. Dat maakt mijn werk uitdagender en leuker.’Vertrouwen geven
Alle verpleegafdelingen en poliklinieken in het ETZ kunnen OPAT-zorg voor een patiënt aanvragen bij het transferpunt. Simone Binnekamp is een van de 12 transferverpleegkundigen die de zorg regelen voor patiënten die het ziekenhuis mogen verlaten. “Wij brengen de zorgbehoefte in kaart en bespreken deze met patiënt en zijn of haar naasten. In deze gesprekken kunnen we de thuiscontext helder krijgen, praktische afspraken maken en vertrouwen geven. We nemen onzekerheden weg: met specialistische zorg naar huis is toch best spannend.’Extra ondersteuning
‘Vervolgens stemmen we met het specialistisch team van de thuiszorgorganisatie af wanneer zij kunnen starten. Zij verzorgen naast de toediening van antibiotica ook regelmatig bloedspiegelcontroles. De medicatie, infuuspomp en toebehoren bestellen we bij Mediq. Zij hebben hier een mooie organisatie voor opgezet, en verzorgen ook extra ondersteuning met patiëntgerichte folders en instructievideo’s.’
Zelfredzaamheid
Het afgelopen jaar is het aantal OPAT-orders volgens Marvin flink toegenomen. ‘Het gaat nu vooral om de behandeling van infecties van een wond of prothese, maar ik zie ook mogelijkheden voor bijvoorbeeld bloedtransfusies, ijzerinfusie en TPV-toediening. Ook complexe wondverzorging, chemotherapie en dialyse kunnen wellicht eerder naar huis verplaatst worden. Bij ETZ willen we nu meer gaan inzoomen op zelfregie en zelfzorg, bijvoorbeeld door patiënten te leren om zichzelf via het infuus medicatie toe te dienen. Sommige patiënten doen dit al. Dit zijn bijvoorbeeld jonge mensen met een ernstige infectie en mensen die zeer mobiel zijn.’
Helderheid en houvast
‘Dit zorgpad is een mooi antwoord op de toename van complexe zorgvragen en de overbelasting van verpleegafdelingen, concludeert Simone. ‘Het geeft helderheid en houvast aan alle betrokkenen. Alle stappen sluiten op elkaar aan en komen op de juiste manier samen. Zo kunnen we de patiënt via alle schakels persoonlijke aandacht geven en oog houden voor de mantelzorgers. Bovendien voorkomen we dubbel werk. De patiënt kan thuis in zijn vertrouwde omgeving verder herstellen en de dagelijkse activiteiten weer oppakken. Ik merk dat veel patiënten het enorm fijn vinden dat het op deze manier kan en dat ze steeds weten bij wie ze terecht kunnen met vragen. Andere ziekenhuizen vinden dit ook heel interessant en komen regelmatig langs om te kijken hoe wij dit georganiseerd hebben.’