Onaangename gesprekken in de spreekkamer
29 maart 2021
Wat zijn de consequenties van de overheveling van CGM naar het hulpmiddelenbudget?
‘In de oude situatie bespraken we met het diabetesteam en de patiënt of CGM geschikt was voor iemand of niet. Hierbij was het mogelijk om weloverwogen af te wijken van de bestaande criteria. In de nieuwe situatie zijn we gebonden aan verscherpte criteria die zijn opgesteld door de zorgverzekeraars. Dit geeft beperkingen. Ik heb bijvoorbeeld een patiënt met diabetes type 2 die hypo unaware is en veel baat bij CGM heeft. Volgens de huidige criteria heeft hij geen recht op een sensor. En iemand met een hoog HbA1c maar weinig aandacht voor zijn diabetes, komt in aanmerking voor een sensor, terwijl iemand die zijn stinkende best voor goede glucosewaarden doet buiten de boot valt. Dat voelt ongemakkelijk, omdat ik het de patiënt gun die zo zijn best doet. Bovendien is deze therapievorm vooral van toegevoegde waarde voor mensen die actief met hun diabetes bezig zijn.’‘Daarnaast lijkt het alsof CGM laagdrempeliger is geworden nu het onder het hulpmiddelenbudget valt. Ik krijg mensen op het spreekuur die denken dat ze er recht op hebben. Ze hebben dit gelezen op de website van de zorgverzekeraar. Vaak zijn ze onvoldoende geïnformeerd. Ze denken dat alles makkelijker wordt met een sensor. Wat ze niet weten is dat er voorwaarden aan verbonden zijn. Voorwaarden zoals het bepalen van een behandeldoel, de diëtist bezoeken, koolhydraten invoeren en data uitlezen en analyseren. Het is aan ons om dit uit te leggen en hierdoor raken we vaak verwikkeld in slechtnieuwsgesprekken. Dit is niet goed voor onze relatie met de patiënt.’
De overheveling naar het hulpmiddelenbudget mag niet gepaard gaan met een stijging van het budget voor CGM. Is dit haalbaar volgens jou?
‘Ik denk dat dit mogelijk is. De voorwaarden zijn niet extreem veranderd, met dat verschil dat mensen nu gemakkelijker kunnen vinden wanneer ze recht op CGM hebben. Toch verwacht ik dit jaar niet net zo’n run op CGM als vorig jaar op FGM.’Vind je het goed dat er voorwaarden verbonden zijn aan het gebruik van CGM?
‘Ja. Veel mensen denken te makkelijk over de sensor. Ondanks alle technologische vooruitgang moeten ze nog steeds zelf het grootste deel van hun diabetes regelen. Met een sensor alleen red je het niet. Ik begrijp heel goed dat mensen met diabetes niet altijd met hun ziekte bezig willen zijn, want dat vraagt heel veel. Maar het is niet zinvol om mensen een CGM te geven als ze geen gebruik maken van de voordelen die het kan opleveren. De zorg betalen we met z’n allen. Iedereen met een chronische ziekte wil het beste van het beste en dat maakt de zorg onbetaalbaar. We zullen ergens grenzen moeten trekken en dat brengt met zich mee dat er altijd mensen ontevreden zullen zijn. Wat ik jammer vind, is dat de voorwaarden zijn vastgelegd in protocollen. Daar kun je eigenlijk niet vanaf wijken.’Een van de voorwaarden voor het gebruik van CGM en FGM is dat de diabeteszorgverlener samen met de patiënt behandeldoelen opstelt. Hoe doe je dat?
‘Wij werken al heel lang met behandeldoelen. Deze bepalen we samen met de patiënt en een multidisciplinair team. Het liefst werk ik met Time in Range omdat dit de complicatierisico’s het meest terugdringt. Maar dit kan ook lastig zijn omdat TiR per week of maand erg uiteen kan lopen, afhankelijk van de omstandigheden. Wat dat betreft is het HbA1c als behandeldoel consistenter. Daarbij komt dat zorgverzekeraars ook met HbA1c-streefwaarden werken.’Wat doe je als mensen hun behandeldoelen niet halen?
‘Ik vraag mensen wat ze in de grafieken van hun CGM zien. Hier kan ik uit afleiden hoe ze met hun sensor omgaan. Merk ik dat ze er niets mee doen, dan spreek ik ze daarop aan. Vaak geef ik ze nog wat tijd en bespreken we opnieuw wat ze kunnen doen om de behandeldoelen te halen. Dan hebben we tijdelijk veel digitaal contact om alles weer op de rit te krijgen. Soms helpt dit, maar ik zie ook mensen na een korte intensieve tijd weer terugvallen in hun oude gedrag. Dan kaart ik het een jaar later opnieuw aan. Soms zijn dit onaangename gesprekken. Ik ben meerdere patiënten kwijtgeraakt omdat ze me te streng vinden. Bij een andere diabetesverpleegkundige ervaren ze waarschijnlijk hetzelfde, maar krijgen ze wel weer een nieuwe kans.’‘Afgelopen jaar zijn veel mensen met diabetes type 2 overgestapt op de FreeStyle Libre. Ook hier zijn vergoedingsvoorwaarden aan verbonden. Met al deze mensen ga ik het gesprek aan. Velen halen hun behandeldoelen niet en lezen de data niet uit, laat staan dat ze erop anticiperen. Ik wijt dit deels aan corona. Hierdoor is afgelopen jaar veel zorg afgeschaald waardoor ik mensen minder goed kon begeleiden. Daarom geef ik mensen die er serieus mee aan de slag willen een tweede kans.’